Borówka wysoka
Owoce borówki wysokiej, zwanej też borówką amerykańską, poza smakiem który ceni wiele osób, posiadają liczne wartości odżywcze i zdrowotne. Wpływają dobroczynnie na pracę jelit, obniżają poziom "złego" cholesterolu, a nawet dodatnio wpływają na przemiany hormonalne dokonujące się w naszych organizmach. Znane są także z właściwości przeciwnowotworowych. Są mało kaloryczne, zatem ich spożywanie nie grozi utyciem. Niestety w handlu jagody borówki należą do jednych z najdroższych. Dlatego też zachęcamy do samodzielnej uprawy tej rośliny w ogródkach działkowych. Tym bardziej iż roślina ta dość dobrze czuje się w Polskich warunkach klimatycznych. Jagody dojrzewają nierównomiernie, dzięki czemu mając krzewy nawet tylko jednej odmiany, jagody będziemy mogli stopniowo zrywać z krzewów nawet przez miesiąc.Wymagania
Borówka wysoka lubi stanowiska słoneczne, ciepłe i zaciszne. Roślina ta wymaga gleb kwaśnych, najlepiej o pH od 3,8 do 4,8. Kolejnym warunkiem udanej uprawy jest wysoka zawartość próchnicy w glebie. Optymalne warunki dla wzrostu borówki istnieją dopiero wtedy, gdy zawartość części organicznych w glebie wynosi powyżej 7 %. Niezbędne jest także utrzymanie właściwego poziomu wody gruntowej. Poziom ten powinien być utrzymany na wysokości 35-60 cm przez cały okres wegetacji. W razie znacznego obniżenia się poziomu wody gruntowej konieczne staje się regularne podlewanie.
W uprawie amatorskiej warunki właściwe dla uprawy borówki wysokiej najłatwiej uzyskamy na działkach leśnych i poleśnych, wśród lasów sosnowych. W takich miejscach gleby są odpowiednio lekkie, piaszczyste, próchnicze i kwaśne.
Przygotowanie gleby
Jeżeli nasza działka czy ogród są położone na terenach mniej sprzyjających uprawie borówki, właściwe zakwaszenie gleby można uzyskać stosując kwaśny torf, siarkę lub trociny z roślin iglastych. Kwaśny torf ogrodniczy miesza się z glebą w stosunku 1:1, do głębokości 30 cm, a następnie wokół posadzonych roślin wykłada się trociny, rozłożone liście dębowe lub ściółkę leśną. W przypadku gdy zakwaszamy siarką, na rok przed sadzeniem krzewów siarkę rozsiewa się równomiernie na powierzchni gleby i miesza z górną warstwą gleby. Ilość wysiewanej siarki zależy od pH gleby, a także od jej składu mechanicznego. Na gleby piaszczyste dajemy mniejszą dawkę siarki, a na glebach cięższych lub organicznych dawka ta jest większa.
Jeżeli krzewy są już posadzone, zakwaszenia gleby dokonujemy w kilku terminach, dając za każdym razem małe ilości siarki (po 0,5-1,0 kg na 100m² gleby).
Odmiany:
WCZESNE:
DUKE - Krzewy osiągają wysokość do 180 cm, mają pokrój luźny i sztywne pędy. Plonuje regularnie i obficie, dość wcześnie. Owoce duże, jasnoniebieskie, lekko spłaszczone, w luźnych gronach, nabierają smaku i aromatu po schłodzeniu, dojrzewają od połowy lipca. Ze względu na tendencję do zbyt obfitego plonowania wymaga silniejszego cięcia. Nadaje się do zbioru mechanicznego.Bardzo dobrze znoszą przechowywanie i transport.Skórka owoców jest gładka i mocna, charakterystycznie chrupiąca podczas przegryzania.
EARLIBLUE - Krzew rośnie średnio-silnie do 180 cm wysokości, ma pokrój wzniesiony i luźny, pędy sztywne. Owoce duże i średnie, kuliste, smaczne i aromatyczne, zebrane w luźne grona, dojrzewają na początku lipca, plon umiarkowany. Plenność od 2,5 do 5 kg z krzewu. Odmiana cenna ze względu na wczesną porę dojrzewania, powinna być sadzona na cieplejszych stanowiskach.
ŚREDNIOWCZESNE:
PATRIOT - dojrzewa pod koniec lipca, krzew średniej wielkości, o wzniesionym pokroju. Owoce bardzo duże i duże, spłaszczone, pokryte woskowym nalotem, aromatyczne i smaczne. Kwitnie bardzo obficie i dlatego wymaga silnego cięcia. Toleruje podmokłe i cięższe gleby, nadaje się do uprawy we wszystkich rejonach Polski ze względu na dużą wytrzymałość na mróz.
BLUECROP - krzew rośnie silnie (do 2 m), tworzy pokrój wzniesiony, z tendencją do rozchylania się pod ciężarem owoców. Odmiana bardzo plenna, odporna na mróz, choroby i niedostatek wody w glebie, łatwa w uprawie. Plonuje bardzo obficie. Owoce są duże, lekko spłaszczone, granatowe z mocnym, jasnoniebieskim nalotem, bardzo smaczne i jędrne, zebrane w średniej wielkości, dość luźne grona, dobrze się przechowują i dobrze znoszą transport. Odmiana należy do najwartościowszych i stanowi ok. 50% nasadzeń borówki na świecie.
TORO - odmiana wyhodowana w USA w 1987 roku, krzyżówka odmian Earliblue i Ivanhoe. Tworzy wysokie, zagęszczające się krzewy o wzniesionym pokroju i wysokości do 2m. Owocem jest duża, niebieska, gładka jagoda, bardzo smaczna, zebrana w duże grona. Jagody zaczynają dojrzewać od pierwszej dekady sierpnia, zbiór możliwy jest w dwóch terminach. Owoce długo pozostają na roślinie nie opadając, dobrze znoszą transport. Wysoka i stała plenność wynosząca 4 - 7 kg z jednego krzewu.
CHANDLER - Nowa odmiana o wyjątkowych owocach, wprowadzona do uprawy w 1994 r. Mocno rosnące krzewy mają wzniesiony pokrój, są dobrze rozgałęzione i w dobrych warunkach regularnie plonują, osiągają wysokość do 150 cm. Odmiana o wyjątkowo dużych owocach, największych wśród odmian borówki wysokiej, ich średnica zwykle przekracza 20 mm a waga 2 g. Często daje owoce o średnicy powyżej 25 mm. Plenność wysoka i regularna. Owoce są niebieskie, smaczne, jędrne, o małej bliźnie poszypułkowej. Atrakcyjność odmiany podnosi okres dojrzewania owoców wydłużony do 4-6 tygodni. Odmiana doskonała na tereny o umiarkowanie mroźnych zimach, przydatność do towarowej uprawa w najzimniejszych regionach kraju wymaga jeszcze doświadczeń. Po kilku latach obserwacji w Polsce można z powodzeniem polecać tę odmianę do nasadzeń amatorskich, na terenach osłoniętych - tak atrakcyjnych, wielkich owoców nie daje żadna inna odmiana.
ŚREDNIOPÓŹNE :
HERBERT - Odmiana dojrzewająca na przełomie lipca i sierpnia, bardzo plenna. Owoce duże, lekko spłaszczone, słodko-kwaskowate, zebrane w luźne, duże grona. Odmiana tworząca krzewy średniej wielkości, do 150 cm wysokości.
Krzew rośnie średnio silnie, do 160 cm wysokości, pokrój luźny, rozłożysty. Owoce duże i bardzo duże, soczyste o winno - słodkim smaku, choć należy do odmian o średnio późnym dojrzewaniu, pokryte słabym nalotem woskowym, przez wielu uważane za najsmaczniejsze spośród odmian borówki wysokiej, ale nie nadają się do dłuższego transportu. Dojrzewają w połowie sierpnia. Jedna z najsmaczniejszych gatunków borówki. Doskonale nadaje się na konfitury. Średnia odporność na zimę do -24 C. Odmiana szczególnie polecana do upraw amatorskich.
BLUEGOLD - Krzew średniej wielkości, o kulistym pokroju, gęstych pędach pokrytych intensywnie zielonymi liśćmi, owocuje obficie. Doskonały do uprawy w pojemnikach na tarasach i balkonach. Owoce duże i smaczne, gotowe są do zbioru w ponad tydzień po całkowitym wybarwieniu się, zwykle w II połowie sierpnia - odmiana średniopóźna. Roślina świetna na balkon oraz do uprawy pojemnikowej.
PÓŹNE:
NELSON - tworzy dość wysokie, zagęszczające się krzewy o wzniesionym pokroju i wysokości 1,3 - 1,6m. Owoce są duże i aromatyczne, bardzo smaczne, zebrane w luźne grona. Jagody zaczynają dojrzewać w sierpniu - okres dojrzewania trwa około 3 tygodni. Owoce długo pozostają na roślinie nie opadając, dobrze znoszą transport. W USA zanotowano plony w wysokości 6kg owoców z jednego krzewu. Borówka Nelson, to odmiana zasługująca na szersze rozpowszechnienie ze względu na stosunkowo późny okres dojrzewania, wysoką odporność oraz dobrą jakość owoców. Odmiana deserowa, polecana także do zamrażania, jako dodatek do ciast oraz przechowywania w postaci dżemów i konfitur, które smakują tak, jak w dniu, w którym były przygotowane
DARROW - Krzewy o wysokości 150 - 210 cm, o pokroju wzniesionym, lekko rozchylone, liście drobne, ciemnozielone, charakterystyczne. Owoce dojrzewają późno, na przełomie sierpnia i września, często, zwłaszcza w miejscach słabiej nasłonecznionych nie dojrzewają, są bardzo duże, szczególnie te z pierwszego zbioru (57 jagód/,025 l). Smak owoców atrakcyjny, odmiana typowo deserowa, należy zwrócić uwagę na zbiór w pełnej dojrzałości zbiorczej, tylko wtedy ujawniają się walory smakowe. W związku z przedłużającym się okresem dojrzewania, zwykle tylko pierwszy zbiór ma wartość handlową. Odporność na mrozy od -23°C do - 28°C, bywa niestety często uszkadzana przez mrozy, nie jest też odporna na zgorzel pędów. Odmiana znana i poszukiwana, lecz uznawana za trudną w uprawie, szczególnie na terenach chłodniejszych, większe nasadzenia raczej ryzykowne. Ceniona przez szkółkarzy ze względu na owoce pozostające długo na krzewach w okresie jesiennej sprzedaży materiału szkółkarskiego. Nie nadaje się do zbioru mechanicznego.